Sağlık Bakanlığından:
DİYALİZ MERKEZLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
amacı; akut ve kronik böbrek yetmezliği bulunan hastaların tedavilerini diyaliz
yoluyla devam ettirmede, böbrek nakline hazırlanmalarında ve gerekli diğer tıbbî
durumlarda diyaliz yöntemlerini uygulayacak merkezlerin, planlamalarına,
açılmalarına, faaliyetlerine, denetlenmelerine, merkezde ve merkezin denetiminde
görev alacak sağlık personelinin eğitimi ve sertifikalandırılmasına ilişkin esas
ve usûlleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri
tarafından diyaliz hizmeti sunmak amacı ile açılan tesisler ve diyaliz hizmeti
ile ilgili faaliyetleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3 üncü maddesi
ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine ve 13/12/1983 tarihli ve
181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 43 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte
geçen;
a) Bakanlık: Sağlık
Bakanlığını,
b) Diyaliz: Böbrek yetmezliği veya başka sebeplerle insan vücudunda
biriken toksik maddelerin ve fazla sıvının vücuttan uzaklaştırılması amacı ile
uygulanan diyaliz yöntemlerinin genelini,
c) Genel Müdürlük: Bakanlık Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
ç) Hemodiyaliz: Hemodiyaliz cihazı vasıtasıyla yapay membran kullanılarak
diyaliz merkezlerinde veya evde yapılan standart, hemodiafiltrasyon ve diğer
alternatif diyaliz yöntemlerini,
d) Merkez: Genel olarak, erişkin ve pediatrik diyaliz hastalarına
hemodiyaliz ve/veya periton diyalizi yöntemlerinin uygulandığı, bu Yönetmeliğe
göre kurulup işletilen günü birlik tedavi kuruluşunu,
e) Müdürlük: İl sağlık müdürlüklerini,
f) Özel merkez: Diyaliz yöntemlerinin uygulandığı, gerçek kişilere veya
özel hukuk tüzel kişilerine ait diyaliz merkezlerini,
g) Periton diyalizi: Periton boşluğu ve periton zarı kullanılarak
uygulanan sürekli ayaktan periton diyalizi, aletli periton diyalizi ve bunların
kombinasyonlarını,
ğ) Sertifikalı uzman tabip: Hemodiyaliz uygulamalarıyla ilgili Bakanlıkça
yaptırılan diyaliz eğitimi sonucu sertifikalandırılan, iç hastalıkları uzmanı
ile çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanını,
h) Sertifikalı tabip: Hemodiyaliz uygulamalarıyla ilgili Bakanlıkça
yaptırılan diyaliz eğitimi sonucu sertifikalandırılan tabibi,
ı) Sertifikalı hemşire: Hemodiyaliz veya periton diyalizi uygulamalarıyla
ilgili Bakanlıkça yaptırılan diyaliz eğitimi sonucu sertifikalandırılan
hemşireyi,
i) Reuse: Diyaliz filtrelerinin sterilizasyon işlemine tabi tutulduktan
sonra aynı hastaya olmak kaydıyla birden fazla kullanılmasını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Diyaliz Bilimsel Danışma Komisyonu
Komisyonun teşkili
MADDE 5 – (1) Komisyon; Tedavi
Hizmetleri Genel Müdürünün veya görevlendireceği en az daire başkanı düzeyindeki
bir idari amir başkanlığında, nefroloji alanında doçent ve profesörler arasından
Bakanlıkça seçilen altı üye olmak üzere toplam yedi kişiden oluşur.
(2) Komisyon üyeleri, bir yıl süreyle görev yaparlar. Yeni komisyon
üyeleri seçilinceye kadar mevcut üyelerin görevi devam eder.
(3) Herhangi bir sebeple üyeliğin boşalması halinde, kalan süreyi
tamamlamak üzere yeni üye seçilir. Üyeliğe aynı usulle tekrar seçilmek
mümkündür. Komisyon toplantılarına kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın iki
defa üst üste veya bir üyelik döneminde toplam üç defa katılmayan üyenin üyeliği
sona erer.
(4) Bakanlık gerekli durumlarda veya komisyonun teklifi halinde
toplantının gündemine göre halk sağlığı, farmakoloji, biyomedikal ve diğer
uzmanlık dallarından uygun göreceği sayıdaki uzmanı, komisyonun faaliyetlerine
yardımcı olmak üzere görevlendirebilir veya bu uzmanlardan müteşekkil çalışma
grupları oluşturabilir.
Komisyonun görevleri
MADDE 6 – (1) Komisyon,
aşağıdaki görevleri yerine getirir:
a) Ülke genelinde diyaliz hizmetlerinin gelişimini izleyerek, alınacak
tedbirleri ve ulusal stratejileri belirlemek için ihtiyaç duyulan konularda,
b) İhtiyaç halinde diyaliz merkezlerinin faaliyetleri ve alınacak
tedbirler konusunda,
c) Diyaliz merkezlerine eğitim yetkisi verilmesine veya yetkinin
kaldırılmasına esas olmak üzere,
ç) Diyaliz eğitim merkezlerinin ve bu merkezlerin uygulayacağı eğitim
müfredatının temel esaslarının ve konularının belirlenmesi ve tıbbî gelişmelere
paralel olarak güncelleştirilmesi ile eğitim ve sınavlar hakkında,
d) Gerek görüldüğünde, diyaliz tedavisinde kullanılan ilaçlar,
solüsyonlar, araç ve gereçler ile ilgili standartların belirlenmesinde,
e) Diyaliz ile ilgili ulusal tanı, kayıt ve tedavi protokolleri
konusunda,
f) Bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili olarak Bakanlığın gerekli
gördüğü diğer konularda,
Bakanlığa görüş bildirmek.
Komisyonun çalışma usul ve
esasları
MADDE 7 – (1) Komisyon, yılda en
az dört kez toplanır. Bakanlık gerekli hallerde, komisyonu olağan toplantıları
dışında da toplantıya davet edebilir. Toplantı tarihi, yeri ve gündemi, olağan
dışı toplantılar hariç olmak üzere, en az yedi gün önce üyelere yazılı olarak
bildirilir.
(2) Komisyon, en az beş üyenin katılımı ile toplanır ve üye tam sayısının
salt çoğunluğu ile karar alır. Oylarda eşitlik olması halinde, Başkanın
kullandığı oy yönünde çoğunluk sağlanmış sayılır.
(3) Komisyon kararları, karar defterine yazılır ve toplantıya katılan
üyelerce imzalanır. Karara muhalif olanlar, şerh koymak suretiyle kararları imza
ederler. Muhalif görüş gerekçesi, karar altında veya ekinde belirtilir.
(4) Komisyonun sekreterya hizmetleri Genel Müdürlükçe yürütülür.
(5) Komisyon, gerekli gördüğü hallerde diyaliz ile ilgili sivil toplum
kuruluşları ve özel sektör temsilcilerini, tüm masrafları kendilerine ait olmak
üzere toplantıya davet edebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Diyaliz Merkezlerinin Kurulması ve Planlanması
Merkezlerinin kurulması ve planlanması
MADDE 8 – (1) Merkezler,
üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri
tarafından, sadece diyaliz uygulamak amacıyla ayrı bir merkez olarak
kurulabileceği gibi, bunlara ait olan; hastane ve tıp merkezleri bünyesinde ayrı
bir bölüm olarak da kurulabilir.
(2) Merkez açılacak ilin demografik yapısı, son dönem böbrek yetmezlikli
hastaların bölgesel dağılımı, kurulu tüm cihazlar ve diğer epidemiyolojik
özellikleri dikkate alınarak, ülke genelinde planlama yapılır. Bu planlamada,
kaynakların etkin kullanımına ve atıl kapasiteye yol açılmamasına dikkat edilir.
Diyaliz hizmetlerinin değerlendirilmesi açısından Bakanlıkça iller bir veya
birden fazla bölge olarak belirlenerek ilan edilir. Bakanlıkça diyaliz hizmet
bölgeleri iki yılda bir Kasım ve Aralık ayında yeniden gözden geçirilir. Bu
gözden geçirmelerde, bölgelendirme ile ilgili değişiklik önerileri altı ay
öncesinden müdürlükten alınır. Değişiklik talepleri Diyaliz Bilimsel Danışma
Komisyonu görüşü de alınarak Bakanlıkça değerlendirilir. Bu süre içerisinde il
bazında öngörülmeyen ihtiyaç doğması durumunda kurulacak komisyonlar tarafından
valilik aracılığı ile Bakanlığa gerekçeleri ile birlikte ihtiyaç bildirilir.
Değerlendirme sonucu bölgelendirmede yapılacak değişiklikler Bakanlık internet
sitesinde ilan edilir. Bakanlıkça, her yıl Kasım ve Aralık ayında bir sonraki
yılın planlaması yapılarak ülke genelinde yeni merkez açılmasına ihtiyaç duyulan
hizmet bölgeleri ve ihtiyaç kapasitesi belirlenerek Bakanlık internet sitesinde
ilan edilir.
(3) Bir bölgede yeni bir merkez açabilmek için o bölgenin hedef doluluk
oranı hemodiyaliz cihazı başına düşen hasta sayısının (hasta/cihaz oranının) beş
veya üstü olarak kabul edilir. Bölgedeki toplam hasta/cihaz oranı bu sayının
altında ise yeni merkez açılmasına izin verilmez.
Ancak bu orana; hepatitli hasta ve bunlar için kullanılan cihazlar,
hastanelerin rutin hemodiyaliz hizmeti dışındaki acil hizmetler için
kullandıkları cihazlar, Bakanlıkça ruhsatlandırılmış diyaliz eğitim merkezleri
toplam yirmi beş cihaz sayısına ulaşana kadar, altıncı fıkrada bahsedilen
ünitelerdeki hasta ve cihazlar dahil edilmez.
(4) Yeni açılacak merkezin cihaz sayısı başlangıçta, onbeşden az,
yirmibeşden fazla olamaz.
(5) Yatak sayısı en az elli olan hastaneler bünyesinde akut ve/veya acil
durumlarda kullanılmak üzere planlamadan istisna olarak en fazla iki hemodiyaliz
cihazı bulundurulabilir.
(6) Halkın ihtiyaç duyacağı zorunlu sağlık hizmetlerinin yerinde, en
çabuk ve kolay ulaştırılmasının sağlanması kamuya ait sağlık kurumlarının
öncelikli görevi olması ve diyaliz alanında verilecek uzmanlık eğitimi dikkate
alınarak;
a) Merkez bulunmayan bir yerleşim yerindeki kamuya ait hastaneler
bünyesinde,
b) Nefroloji yan dal eğitimi verilen tıp fakülteleri ve eğitim ve
araştırma hastaneleri bünyesinde,
planlamadan muaf olarak en fazla beş cihaz kapasitesinde üniteler
kurulabilir. (a) bendindeki ünite hastane başhekiminin görevlendireceği bir
hekim, (b) bendindeki ünite ilgili klinik yetkilisi sorumluluğunda, en az bir
diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire ile diyaliz
hizmeti verilebilir. Bu ünitelerin durumları
düzenli olarak altı ayda bir Diyaliz Hizmetleri Tıbbi Bilgi Formu ve Diyaliz
Merkezleri Bilgi Formu müdürlüğe iletilir.
(7) İlde HCV (+) ve/veya HBsAg (+) hastaların olası mağduriyetlerinin
engellenmesi açısından müdürlük hemodiyaliz yapan merkezlere seropozitif
cihazları bulundurma zorunluluğu getirebilir.
(8) Periton diyalizi uygulamaları planlamadan muaftır.
Yatırım İzni
MADDE 9 – (1) 8 inci maddeye
uygun olmak kaydıyla merkez açmak isteyenler öncelikle Bakanlıktan bu madde
kapsamında yatırım izni alır. Planlama kapsamında yeni merkez açılmasına ihtiyaç
duyulan hizmet bölgeleri ve ihtiyaç kapasitesine göre Bakanlıkça ilan edilen
yerler için merkez açma talebinde bulunanlar müdürlük aracılığı ile Bakanlığa
müracaat ederler. Özel merkez başvurularında aşağıdaki belgelerin aslı veya
müdürlük tasdikli sureti istenir:
a) Kurulacak merkezin kapasite durumuna göre
ekonomik ve mali yeterliliğinin olduğunu gösteren belgeler,
b) Hak
sahipliğini başkasına devretmeyeceğine dair taahhütname,
c) Yatırım izninin alındığı tarihten itibaren, bir yıl içinde merkez
ruhsatnamesi alarak işletmeye başlayacağına; ayrıca, merkezi açtıktan sonra
işletme hakkını bir yıl süreyle başkasına devretmeyeceğine dair taahhütname,
ç) Yapılacak ilanda belirtilen diğer belgeler.
(2) Aynı bölgede birden fazla yeni merkez açma başvurusu yapılması
durumunda öncelik sırası şu şekilde belirlenir.
a) Bölgede daha önceden açılmış merkezi olmayanlar,
b) Müstakil binada kurulacak olanlar.
(3) İkinci fıkradaki sıralamaya göre aynı önceliğe sahip birden fazla
müracaat olması halinde, müracaat edenler arasında noter huzurunda kura
çekilerek hak sahibi belirlenir.
(4) Değerlendirme sonucu hak sahibi olanlar en geç altı ay içerisinde
merkez kurmak üzere inşaata başlar ve bir yıl içerisinde merkezi hasta kabulüne
hazır hale getirir. Bir yılın sonunda merkezin hasta kabulüne hazır hale
getirilememesi durumunda, toplam yatırım maliyetinin %50’ nin üzerinde
gerçekleşmişse müdürlük tarafından dört aylık ek süre verilebilir. Verilen ek
süreye rağmen şartları yerine getirmeyen başvuru sahibi ülke genelinde beş yıl
süreyle merkez açmak için tekrar başvuruda bulunamaz. Merkez açmak için
başvuranlara müdürlükçe bu madde hükümleri hakkında ayrıca yazılı bilgilendirme
yapılır. Hak sahibinin, verilen sürelerde merkezi açmayacağı veya açamayacağı
tespit edilmesi halinde bir ay içerisinde yeni hak sahibi belirleme işlemleri
başlatılır.
(5) Özel hastaneler ve tıp merkezleri bünyesinde açılacak merkezlerin
öncelikle kendi ruhsatlandırma mevzuatına uygunluğu aranır. İlgili mevzuatına
göre bünyesinde merkez açabilecek olanların işlemleri bu Yönetmelik hükümlerine
göre yapılır. Bu şekilde açılacak merkezler bakımından sağlık kuruluşunun
Bakanlıkça onaylanan ön izin projesinde diyaliz merkezi yeri gösterilmiş olması
8 inci madde kapsamında yapılacak planlamadan istisna bir hak vermez.
(6) Kamu kurum ve kuruluşlarına merkez ön izin belgesi Bakanlıkça
verilir.
Bina durumu
MADDE 10 – (1) Merkezler;
a) Hastane ve tıp merkezi bünyesinde;
b) İmar mevzuatı hükümlerine göre yapı kullanma izni almış ve müstakil
olarak bu işe ayrılmış binalarda,
c) Kat mülkiyeti ve ilgili diğer mevzuatına göre gerekli izinleri
alınmış, çok katlı binaların ayrı girişi olan müstakil bölümlerinde,
kurulur. Merkezlerde diyaliz tedavi salonları bodrum katında bulunamaz.
Binanın merkez olarak kullanılan kısımlarında, laboratuvar dışında başka amaçlı
oda veya birimler bulunamaz.
(2) Merkezin bulunduğu bina için, birinci fıkrada belirtilen yapı
kullanma izin belgesinin yanında;
a) Çok katlı binalarda faaliyette olan merkezlerde, giriş katı
haricindeki katlarda da hasta tedavi ve kullanım alanı mevcut ise, sedye
taşımaya müsait ve merkezin jeneratörüne bağlı olan asansör,
b) Yangına karşı güvenlik tedbirlerinin alındığını gösteren ve yetkili
merciden verilen rapor,
c) Merkezin, sıcak mevsimlerde uygun klima sistemiyle soğutulmasını,
merkezî veya kat kaloriferi sistemi ile ısıtılmasını sağlayacak sistemi,
ç) Merkezlerde, elektrik kesilmesi halinde en kısa süre içinde otomatik
olarak devreye girebilecek ve elektrik projesinde hesaplanan kurulu gücün en az
% 70’i oranında uygun güç ve nitelikte bir jeneratör,
bulunur.
(3) Ruhsatname alındıktan sonra binada esasa yönelik değişiklikler, ancak
müdürlüğün izni ile yapılabilir.
Merkezin bölümleri
MADDE 11 – (1) Hemodiyaliz
uygulaması yapılacak merkezlerde, aşağıda belirtilen bölümler bulunur;
a) Toplam alanı en az yirmi metrekare olan hasta kabul ve dinlenme
bölümü,
b) Kadın ve erkek hastalar için ayrı olmak üzere hasta giyinme ve soyunma
bölümü ile cihaz sayısı kadar hasta dolapları ile personel giyinme dolapları,
c) Su sistemi odası,
ç) Yatak başına en az yedi metrekare düşecek şekilde diyaliz alanları;
HBs Ag (+) hastalar için ayrı bir
bölüm, HCV (+) hastalar için ayrı cihazlar,
d) Acil bakım ve tedavi odası,
e) İdarî oda ve büro,
f) Kadın ve erkek hastalar için ayrı olmak üzere özürlülerin de
yararlanabileceği şekilde düzenlenmiş, kapısı dışarı doğru açılan en az iki adet
hasta tuvaleti ve iki adet lavabo; personel için ayrı bir tuvalet ve lavabo,
g) Depo olarak kullanılabilecek uygun bir alan.
(2) Periton diyalizi uygulanacak merkezlerde, aşağıda belirtilen bölümler
bulunur;
a) Toplam olarak en az onbeş metrekare alana sahip hasta kabul ve
dinlenme bölümü,
b) Toplam olarak en az dokuz metrekare alana sahip hasta eğitimi odası,
c) Toplam olarak en az oniki metrekare alana sahip ve lavabosu bulunan
tıbbî bakım ve solüsyon değişimi odası,
ç) En az iki tuvalet,
d) Depo olarak kullanılabilecek uygun bir alan.
(3) Hastane veya tıp merkezi bünyesinde açılacak merkezde veya
hemodiyaliz uygulaması ile periton diyalizinin birlikte yapılacağı merkezlerde
ikinci fıkranın (a), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen bölümlerin bulunması
istenmez.
Merkezde bulunması gerekli cihaz, tıbbî donanım, araç ve gereçler
MADDE 12 – (1) Merkezlerde
aşağıdaki cihazlar, tıbbî donanım, araç ve gereçler bulundurulur;
a) Hemodiyaliz uygulaması yapacak merkezler için ilgili mevzuata ve
alınacağı tarihteki standartlara uygun üretilmiş, orijin ülkede kullanımı devam
eden ve üretici veya yetkili temsilci firma tarafından performans yeterliliği
kanıtlanmış olan, en az on beş hemodiyaliz cihazı:
1) Merkezler olası cihaz arızalarında hastaların mağdur olmalarının
önlenmesi açısından
bir hemodiyaliz cihazını yedek olarak bulundurur.
2) Merkezlere alınacak ikinci el cihazlar yedi yaşını geçemez.
b) Hemodiyaliz yapılacak merkezlerde hemodiyaliz cihazları için su
sistemi; kullanılan diyaliz cihazı sayısı ile orantılı kapasitede ve hemodiyaliz
tedavisi için uygun suyu üreten; kum filtresi, aktif karbon filtresi, yumuşatıcı
filtreler, mikropartikül tutucu, sterilizasyon amaçlı ultraviyole veya
ultrafiltre sistemini de kapsayan reverse-ozmos sistemi,
c) Hemodiyaliz yapılacak merkezlerde kullanılan diyaliz cihazı sayısı
kadar hareketli hasta yatağı veya koltuğu,
ç) Periton diyalizi yapılacak merkezler bir adet aletli periton diyalizi
cihazı, en az iki adet hasta yatağı veya koltuğu,
d) Taşınabilir monitörlü elektrokardiyografi cihazı ve defibrilatör,
e) Ambu ve airway de içeren tam donanımlı acil müdahale kiti,
f) İhtiyaç anında birden fazla hastaya yetecek kapasitede olan oksijen
desteği,
g) Birisi enfekte hastalar için olmak üzere en az iki adet aspiratör,
ğ) Hasta hassas tartı sistemi,
h) Yeterli havalandırma sistemi,
ı) Hastalar ile ilgili tıbbî kayıtları tutacak bellek kapasitesinde ve
internet bağlantısı olan bilgi işlem sistemi,
i) Hastane/tıp merkezi bünyesinde bulunmayan merkezler için
sterilizasyonun temini,
j) Sedye ve tekerlekli sandalye.
(2) Merkez, hastalarına acil durumlarda sodyum ve potasyum seviyesi
bakmak için iyonometri cihazı, hastalarına acil durumda hizmet vermek üzere bir
ambulans bulundurabilir.
(3) Merkez sadece diyaliz hastalarına yönelik olmak ve Yönetmelik eki
Ek-3’deki tetkikleri yapmak üzere ilgili mevzuat uyarınca ruhsatlandırılmış bir
laboratuvar kurar veya bu nitelikleri haiz bir laboratuvar ile anlaşır. Merkezin
kendi bünyesinde kuracağı laboratuvar ile diyaliz hastaları haricindeki
hastalara laboratuvar hizmeti vermek istemesi halinde müstakil girişli
laboratuvar oluşturur ve diyaliz hastaları ile doğrudan teması engeller.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Merkezlerin Personel Durumu
Faaliyet iznine esas personel
MADDE 13 – (1) Merkezlerde
bulunması gereken faaliyet iznine esas personel şunlardır;
a) Mesul müdür: Merkezin tıbbî, idarî ve teknik hizmetleri tabip bir
mesul müdür sorumluluğunda yürütülür. Mesul müdür, hemodiyaliz sertifikası
sahibi tabipse aynı zamanda merkezin hemodiyaliz sertifikalı tabiplik görevini,
nefroloji uzmanı ya da sertifikalı uzman tabip olması halinde ise merkezin mesul
müdürlüğü yanında uzmanlık hizmetini de yürütür. Merkezde genel çalışma saatleri
dışındaki zamanda ve kabul edilebilir mazeret hallerinde mesul müdürün yerine,
mesul müdürün yazılı şekilde yetki devri yaptığı bir tabibin bulunması
zorunludur. Mesul müdür, ilde valilikçe belirlenen genel çalışma saatleri
dışında muayenehane veya başka bir sağlık kurum/kuruluşunda çalışabilir. Özel
kanununa göre geçici olarak meslekten men edilenler, bu yasakları süresince
merkezde mesul müdürlük yapamazlar. Hastane ve tıp merkezi bünyesinde faaliyet
gösterecek merkezler için ayrı mesul müdür görevlendirmesi istenmez.
b) Sertifikalı tabip: Merkezlerde asgari bulunması gerekli sertifikalı
tabip sayısı, aktif hemodiyaliz cihazı sayısına göre belirlenir. İlk otuz cihaza
kadar bir; otuz bir ilâ elli cihaz için iki sertifikalı tabip bulunur. Elliden
fazla cihazı olan mevcut merkezler için her otuz cihaza bir sertifikalı tabip
bulunur. Ancak, her tedavi seansı için, otuz hasta için bir; otuz bir ilâ altmış
hasta için iki ve müteakip her otuz hasta için ilâve bir sertifikalı tabip
bulunur. Merkezde kadrolu çalışan sertifikalı tabip çalışma belgesinde
belirtilen merkezdeki çalışma saatleri dışında muayenehane veya başka bir sağlık
kurum/kuruluşunda çalışabilir. Merkezler asgari bulunması zorunlu olan sayının
üzerinde sertifikalı tabibi kısmi zamanlı olarak çalıştırabilir.
c) Uzman tabip: Hemodiyaliz tedavisi gören her hasta, en az ayda bir kez
tercihen nefroloji uzmanı veya sertifikalı uzman tabip tarafından muayene
edilerek değerlendirilir, her türlü ilaç ve diyaliz tedavisi düzenlenir. Bir
uzman tabip aylık en fazla dörtyüz hemodiyaliz hastası değerlendirebilir. Bu
değerlendirme, merkezde kadrolu veya kısmi zamanlı görev yapan uzman tabipler
tarafından yapılabileceği gibi ücreti hasta adına merkez tarafından karşılanmak
kaydıyla özel hastane veya tıp merkezinden hizmet satın alma yolu ile
yaptırılabilir veya bu hizmetlerin kamuya ait hastanelerde yapılabilmesi için
merkez gerekli tedbirleri alır. Merkezin bulunduğu ilde uzman tabip hizmeti
sağlanamıyorsa aynı şartlarda diğer illerden bu hizmet sağlanır.18 yaşından
küçük diyaliz hastalarının uzman değerlendirmesini çocuk nefroloji uzmanı veya
sertifikalı çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı yapar. Periton diyalizi
tedavisinde uzman tabip değerlendirmesi, yalnızca nefroloji uzmanı tarafından
yapılır.
ç) Diyaliz teknikeri veya hemşiresi: Merkezlerde diyaliz işlemini
uygulayacak; hemodiyaliz uygulaması için üniversitelerin sağlık hizmetleri
meslek yüksek okulu diyaliz bölümlerinden mezun diyaliz teknikeri veya
sertifikalı hemşire, periton diyalizi için periton diyalizi sertifikalı hemşire
aşağıda belirtilen sayıda bulundurulur.
1) Hemodiyaliz yapılan merkezlerde faaliyet iznine esas diyaliz teknikeri
veya sertifikalı hemşire sayısı, merkezdeki hemodiyaliz cihazının sayısına göre
belirlenir. İlk on cihaza kadar iki, bu sayının üzerinde ilâve her beş cihaz
için ilâve bir diyaliz teknikeri veya hemşire bulunur.
2) Merkezlerde her tedavi seansında on hastaya kadar en az iki diyaliz
teknikeri veya sertifikalı hemşire; daha sonraki her beş hasta için ilâve bir
diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire bulunur. Ancak, ilk on cihaz için
gerekli olan faaliyet iznine esas personel haricinde, diyaliz teknikeri veya
sertifikalı hemşire bulunmaması hallerinde, her tedavi seansında öngörülen
diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire sayısının yarısını aşmayacak şekilde
ve tam gün süreyle çalışmak kaydıyla sertifikasız hemşire çalıştırılabilir. Bu
durumda çalışacak personelin gözetiminden sorumlu, o seans için en az bir
diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire bulunur. Bu şekilde çalıştırılan
hemşireler için, merkez tarafından işe başladığı tarihten itibaren en geç altı
ay içinde sertifikasyon eğitimi için başvuru yapılır.
3) Periton diyalizi yapılacak merkezde periton diyalizi sertifikalı
hemşire sayısı, merkezdeki hasta sayısına göre belirlenir. İlk elli hasta için
bir; ilâve her elli hasta için bir periton
diyalizi sertifikalı hemşire çalıştırılır.
Hemodiyaliz ve periton diyalizinin birlikte yapıldığı merkezde, her iki diyaliz
sertifikasına sahip hemşire hem hemodiyaliz hem de periton diyalizi bakımından
faaliyet iznine esas personel olarak kabul edilir. Ancak bu durumdaki hemşireler
eş zamanlı mesai yapamaz.
d) Teknisyen veya tekniker: Merkezde, diyaliz cihazları ve müştemilatı
ile su sistemi konusunda en az üç ay süre ile eğitim gördüğüne dair belge veya
diplomayı haiz bir teknisyen veya tekniker bulundurulur veya teknik servis ile
bakım anlaşması yapılır.
Diğer personel
MADDE 14 – (1) Merkezler, tedavi
gören hastalara programlı diyalizin başlangıcında ve daha sonrasında hastaların
ihtiyaç duyması halinde diyetisyenlik ve psikolojik danışmanlık hizmeti sağlar.
(2) Yardımcı personel: Hemodiyaliz yapılan merkezlerde her sekiz
hemodiyaliz cihazı için bir yardımcı personel; yalnızca periton diyalizi yapılan
merkezlerde ise en az bir yardımcı personel bulunur.
Personelin görevden ayrılması,
hastalık hali ve izinler
MADDE 15 – (1) Özel merkezde
görev yapan faaliyet iznine esas personel, çalıştığı merkezden ayrılmak istemesi
halinde en az bir ay önceden görev yaptığı merkeze bir dilekçe ile başvurarak
ayrılacağını bildirir.
(2) Merkezde mesul müdür ve asgariyi teşkil eden kadrolu diyaliz
sertifikalı tabibin görevden ayrılması, hastalık hali ve yasal izin durumlarında
bu görevler en fazla üç aylık süre için başka bir tabip tarafından yürütülür.
Mesul müdürün çeşitli nedenlerle otuz günü geçmeyen kısa süreli merkezden
ayrılması durumunda yerine başka bir tabip vekâlet edebilir. Bu durum en geç bir
hafta içerisinde müdürlüğe bildirilir. Ancak otuz günü geçen ayrılık durumunda
üç aya kadar mesul müdürlük görevini yürütecek tabibe müdürlükçe geçici mesul
müdürlük belgesi düzenlenir. Üç aylık süre sonunda merkez, yeni bir mesul müdür
ile sözleşme yaparak müdürlüğe bildirir. Bu süre sonunda mesul müdür ve
sertifikalı tabip bulunamaması halinde diyaliz merkezinin valilikçe faaliyeti
durdurularak en fazla altı aylık süre ile faaliyet izin belgesi askıya alınır.
Bu süre sonunda da eksiklik giderilememesi durumunda merkezin ruhsat ve faaliyet
izin belgesi iptal edilir. Bu durumda, hastaların mağdur edilmemesi için
müdürlükçe gerekli tedbirler alınır.
(3) Uzman tabip değerlendirmesi hizmetinin 13 üncü maddeye uygun olarak
verilmediğinin tespiti halinde, müdürlükçe denetim formunda belirtilen işlem
yapılır.
(4) Merkezde diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire sayısı bu
Yönetmelikte seans başına belirlenen asgarî sayının altına düştüğü takdirde, her
tedavi seansında öngörülen diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire sayısının
yarısını aşmayacak şekilde ve tam gün süreyle çalışmak kaydıyla sertifikasız
hemşire çalıştırılabilir. Bu durumda çalışacak personelin gözetiminden sorumlu,
o seans için en az bir diyaliz teknikeri veya sertifikalı hemşire bulunur. Bu
şekilde çalıştırılan hemşireler için, merkez tarafından işe başladığı tarihten
itibaren en geç altı ay içinde sertifikasyon eğitimi için başvurusu yapılır.
Buna uymayan diyaliz merkezine müdürlük tarafından kırk beş günlük süre
verilerek uygunluğun sağlanması yazılı olarak ihtar edilir ve bu süre sonunda
personel eksikliğini gidermeyen merkezin hasta sayısı mevcut personel sayısına
uygun olacak şekilde azaltılır.
Personelin görev, yetki ve
sorumlulukları
MADDE 16 – (1) Mesul müdür;
merkezin tıbbî, idarî ve teknik hizmetlerini mevzuata uygun olarak idare etmek
ve denetlemekten sorumludur. Bu kapsamda;
a) Ruhsatlandırma ile ilgili her türlü işlemleri yürütür.
b) Diyaliz merkezinin ruhsatlandırılmasından sonra, her türlü personel,
bina, tesis, cihaz ve diğer tıbbî ve fizik şartlardaki herhangi bir değişikliği
ilgili müdürlüğe bildirir.
c) Bakanlık ve müdürlük ile ilgili olan her türlü yazışmaları yürütür.
ç) Merkezin bilgi işlem sistemi aracılığıyla günlük olarak kaydedeceği ve
kaydettiği hasta ve seans sayılarını, hasta mortalitesini, Yönetmelik uyarınca
yapılması gereken tıbbî muayene ve tetkiklerin kayıtlarını ve Bakanlıkça talep
edilen diğer bilgileri, Bakanlığın bu bilgilere her an ulaşabileceği şekilde
hazır tutar.
d) Mazeret sebebiyle görev yerini terk etmesi halinde yerine başka bir
tabibi vekaleten bırakır. Ayrılışın bir aydan fazla sürdüğü hallerde müdürlüğe
bildirimde bulunur.
e) İlgili mevzuat uyarınca bildirimi zorunlu olan hastalıkları yetkili
mercilere bildirir.
f) Merkezin sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlerinin düzenli bir şekilde
yapılmasını sağlar.
g) Su sisteminden elde edilen suyun bakteriyolojik ve kimyasal analizleri
ile su sisteminin günlük takibini yaptırır.
ğ) Yönetmelikte belirtilen; “tıbbî takip ve tetkikler”, “hastaların
izlenmesi ve eğitimi”, “personelin tıbbî kontrolü”, “organ ve doku nakli
merkezleri ile ilişki”, “hastaların ve cihazların kayıtları”, “su sisteminin
kontrolü”, “atıkların imhası” hususlarının yürütülmesini sağlar.
h) Hemodiyaliz ve periton diyalizi uygulamaları ile ilgili Yönetmelikte
öngörülen tüm formları ve bilgileri düzenli olarak Bakanlığa bildirir.
(2) Uzman tabip: Nefroloji uzmanı veya sertifikalı uzman tabip tarafından
yapılacak değerlendirme, hastaların tıbbî açıdan tedavilerinin düzenlenmesi,
izlenmesi, faydalı olacak tedbirlerin belirlenmesini içerir. Uzman tabip ayda en
az bir defa olmak kaydıyla, hastaların klinik ve laboratuvar değerlendirmelerini
yapmak, diyaliz ve ilaç tedavilerini düzenlemekle yükümlüdür. Gerektiği
durumlarda tıbbi uygulamalar ile ilgili sertifikalı tabibi yönlendirir.
(3) Sertifikalı tabip: Uzman tabibin muayene ve değerlendirmesine göre
belirlenen tedavi şemasına göre hastalara hemodiyaliz ve ilaç tedavisi
uygulanması, tedavi seansı sırasında hastaların tıbbî yönden izlenmesi, her
diyaliz seansında hastanın dosyasına gözlem notunun kaydedilmesi ve ortaya
çıkabilecek akut komplikasyonlarda hastaya ilk müdahalenin yapılmasından
sorumludur.
(4) Diyaliz teknikeri ve hemşiresi: Hemodiyaliz seansı öncesinde,
hemodiyaliz sırasında ve sonrasında hastanın her türlü tıbbî bakımını, nefroloji
uzmanı, sertifikalı uzman tabip ve sertifikalı tabibin direktiflerine göre
yapmak, hemodiyaliz hastalarına eğitim vermek, rutin hasta takiplerini yapmak,
tedavilere ilişkin kayıtları tutmak, hemodiyaliz cihazlarını diyalize
hazırlamak, diyaliz setlerini hazırlamak, hastanın damar yolunu açmak,
sterilizasyon ve yüzey dezenfeksiyon işlerini yürütmekle görevlidir. Periton
diyalizi hemşiresi, nefroloji uzmanının direktifleri doğrultusunda rutin hasta
takiplerini yapmak, hastalara eğitim vermek, takip ve tedavilere ilişkin
kayıtları tutmak ve tedavinin gerektirdiği uygulamaları ve testleri yapmakla
görevlidir. Periton diyaliz hemşiresi ayrıca, hastaların sağlık durumunun
gerektirdiği hallerde ve nefroloji uzmanının tespit edeceği kurallar
çerçevesinde periton diyalizi hastalarının ev ziyaretlerini yapar. Bu
ziyaretlerin programlanması ve uygulanması sırasındaki ihtiyaçlar, merkez
tarafından temin edilir.
(5) Tekniker/teknisyen: Diyaliz merkezinin teknik alt yapısı ile ilgili
her türlü problemlerin çözülmesi, teknik hizmet ve takibi yapmakla, diyaliz
cihazlarını hizmeti aksatmayacak şekilde hazır vaziyette bulundurmakla ve görev
alanına giren diğer problemleri mesul müdür ve sertifikalı tabibe bildirmekle
görevlidir. Ayrıca, su sisteminin bakımının yapılması ve hemodiyaliz cihazının
diyalize hazırlanması işlerini yürütür.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Diyaliz Merkezleri Başvuru Değerlendirme
Komisyonu, Diyaliz Merkezlerinin
Açılması ve Cihaz Artırımı
Komisyonun teşkili
MADDE 17 – (1) Bakanlıktan
merkez açmak üzere yatırım izni almış yatırımcıların merkez açılıncaya kadar
yapacakları başvuru işlemleri ile merkezlerin cihaz artırımı konusunun
değerlendirilmesi için müdürlük nezdinde Diyaliz Merkezleri Başvuru
Değerlendirme Komisyonu oluşturulur.
(2) Komisyon, il sağlık müdürü veya görevlendireceği bir müdür
yardımcısının başkanlığında; ilgili şube müdürü, kamu kurumlarına ait hastaneler
bünyesinde çalışan iki nefroloji uzmanı yoksa sertifikalı uzman tabip, olmak
üzere toplam dört kişiden oluşur. Diyaliz merkezleri ile ilgili yeni açılma,
tadilat yada proje değişikliği gibi görev alanları ile ilgili konularda
müdürlükten yoksa il bayındırlık ve iskan müdürlüğünden bir mühendis veya mimar
komisyona dahil edilir. Bu komisyona gerektiğinde müdürlüğün daveti veya
Bakanlıkça re’sen Diyaliz Bilimsel Danışma Komisyonu üyesi katılabilir.
(3) Komisyonda yer alacak şube müdürü diyaliz sertifikasına sahip veya
diyaliz eğitimi
alma şartlarını taşır.
(4) O il sınırları içerisinde kamu kurumlarına ait hastaneler bünyesinde
çalışan nefroloji uzmanı veya diyaliz sertifikalı uzman tabip yok ise bir başka
ildeki kamu kurumlarına ait hastaneler bünyesinde çalışan aynı nitelikteki
tabipler görevlendirilebilir.
Başvuru ve ruhsata esas belgeler
MADDE 18 – (1) Yatırım izni alan
hak sahibi, merkez ruhsatlandırılması için aşağıdaki belgelerle müdürlüğe
başvurur;
a) Bakanlıktan alınan yatırım izin belgesi,
b) Özel merkezler için mesul müdüre ait belgeler;
1) Merkezde mesul müdür olarak çalışacaklarına dair mesul müdürlük
sözleşmesi,
2) T.C. kimlik numarası beyanı,
3) Diploması ve var ise, uzmanlık belgesinin veya sertifikasının müdürlük
tasdikli birer örneği,
4) Başvuru sırasında son altı ay içinde ve tanınmasına engel olmayacak
şekilde çekilmiş iki adet vesikalık fotoğrafı,
5) Tabip odası kayıt belgesi,
c) Merkezin her katı için ayrı olmak üzere mimar tarafından düzenlenmiş,
yerleşim ve kullanım alanlarını gösteren 1/100 ölçekli planlar,
ç) Merkezin kurulacağı binanın yapı kullanma izni belgesi,
d) Yangına yönelik tedbirlerin alındığına dair yetkili merciden alınmış
olan rapor,
e) Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen asgari cihaz, araç ve
gereçler için diyaliz merkezinin kullanım hakkı olduğunu gösteren belge ile
merkez yetkilisi tarafından onaylanan cihaz listesi,
f) Kurucu gerçek kişi ise, T.C. kimlik numarası beyanı; vakıf ise, vakıf
senedinin ve ticaret sicil gazetesi kaydının; şirket ise, sermaye durumunun ve
şirket ortaklarını gösteren ticaret sicili gazetesinin örneği.
Başvurunun değerlendirilmesi ve
ruhsatlandırma
MADDE 19 – (1) Başvuru; Diyaliz
Merkezleri Başvuru Değerlendirme Komisyonu tarafından öncelikle dosya üzerinden
incelenir ve noksanlıklar var ise, başvuru sahibine yazı ile bildirilir. Başvuru
dosyasında noksanlık yok ise komisyon üyelerinin tamamının iştirakı ile
personel, bina, tıbbî donanım ve cihaz, araç ve gereçler ile Yönetmeliğin
öngördüğü diğer hususlara uygunluk yönünden merkez yerinde incelenerek sonuçları
bir rapor halinde müdürlüğe sunulur. Başvuru belgeleri noksan veya inceleme
sonucunda durumu mevzuata uygun olmayan başvuru dosyası, ret gerekçeleriyle
birlikte başvuru sahibine resmî bir yazı ile iade edilir.
(2) Müdürlüğe yapılan başvuru üzerine gerekli işlemler, başvuru
tarihinden itibaren en geç onbeş iş günü içerisinde sonuçlandırılır. Başvuru
dosyası noksansız ve yerinde yapılan incelemede uygun görülen merkezler için
merkez sahibi adına, müdürlükçe Ek-6’daki Diyaliz Merkezi Ruhsatnamesi, mesul
müdür adına Mesul Müdürlük Belgesi düzenlenir. Ruhsatnamenin müdürlük tasdikli
bir örneği Bakanlığa gönderilir.
(3) Ruhsatnamenin müdürlükçe düzenlendiği tarihten itibaren üç ay
içerisinde faaliyet izni alarak faaliyete geçmeyen merkezin ruhsatnamesi
müdürlükçe iptal edilir. Ruhsatnamede, merkezde hemodiyaliz ve/veya periton
diyalizi yapıldığı açıkça belirtilir. Merkez sahipliği, adres değişikliği ve
merkezin kayıtlı cihaz kapasitesinin değiştirilmesi hallerinde, müdürlüğe sadece
değişen hususlar ile ilgili belgeler sunulur ve yeni ruhsatname düzenlenir.
(4) Merkezin planlamaya uygun olarak başka bir yere nakli ve ruhsatında
kayıtlı cihaz kapasitesinin artırılması durumlarında, komisyon tarafından
yerinde inceleme yapılır ve yukarıdaki fıkralara göre ruhsatlandırma işlemleri
yürütülür.
Faaliyet izni
MADDE 20 – (1) Ruhsat alan
merkez aşağıdaki belgelerle birlikte faaliyet izni için müdürlüğe başvurur;
a) Diyaliz merkezinde görev yapacak tüm personelin bu Yönetmelik uyarınca
istenilen meslekî sertifikaları ile diplomalarının ve uzmanlık belgelerinin
müdürlük tasdikli örnekleri; kamu kurum ve kuruluşlarından yapılan başvurularda
ise, bu belgelerin kurum amirinden tasdikli örnekleri,
b) Nefroloji uzmanı veya diyaliz sertifikalı uzman tabip, merkezin
kadrosunda görev yapacak ise uzmanlık belgeleri veya sertifikaları, bu hizmet
dışarıdan hizmet alımı ile gördürülecek ise hizmet alım sözleşmesi örneği veya
kamu kurumları ile yapılacak protokol örneği,
c) Özel merkezde, görev yapacak personelin tamamı ile yapılan
sözleşmeler,
ç) Hizmet alım yolu ile gördürülecek diğer hizmetlere ilişkin sözleşme
örnekleri,
d) Yeterli nitelikte ve kapasitedeki su sisteminin yaptığı arıtma
sonrasında elde edilen suyun, bakteriyolojik ve kimyasal analiz sonuçlarının
Avrupa Birliği Farmakopesisindeki standartlara uygun olduğunu gösterir belge,
e) Merkezde kullanılacak diyaliz cihazlarının marka, imâl tarihi, imâl
edildiği ülkeyi belirten liste.
(2) Başvuru dosyası müdürlükçe incelenir. Başvurunun uygun bulunması
halinde müdürlükçe Ek-6’daki “Faaliyet İzin Belgesi” yedi iş günü içinde
düzenlenir ve bu belgenin verilmesi ile merkez hasta kabul ve tedavisine başlar.
Faaliyet izin belgesinde merkezde yapılacak hemodiyaliz ve/veya periton diyalizi
uygulaması açıkça belirtilir.
(3) Merkezde görev yapacak tüm personele mesul müdür tarafından
hazırlanıp müdürlükçe onaylanacak Ek-4’deki “Personel Çalışma Belgesi”
düzenlenir. Bu belge düzenlenmeden merkezde personel çalışamaz.
Merkezlerin cihaz arttırması
MADDE 21 – (1) Faaliyette olan
merkezlerin hasta sayılarının artmasına paralel olarak
cihaz arttırma gerekliliği ortaya çıkması halinde
buna yönelik talepler Diyaliz Merkezleri Başvuru Değerlendirme Komisyonu
tarafından aşağıdaki kriterler esas alınarak değerlendirilir.
a) Bir bölgede cihaz artırımı yapabilmek için o bölgenin hedef doluluk
oranı hemodiyaliz cihazı başına düşen hasta sayısı (hasta/cihaz oranının) dört
veya üstü olarak kabul edilir. Bölgedeki toplam hasta/cihaz oranları bu
sayıların altında ise cihaz artırımına izin verilmez. Bu orana; hepatitli hasta
ve cihazlar, hastanelerin rutin diyaliz hizmeti dışındaki acil hizmetler için
kullandıkları cihazlar ile kamuya ait diyaliz eğitim merkezleri yirmibeş cihaz
sayısına ulaşana kadar hasta ve cihaz dahil edilmez.
b) Cihaz artırımı için hedef doluluk oranları yukarıda belirtilen
değerlerin üzerinde ise bölge toplamında artırılabilecek cihaz sayısı
değerlendirmeye tabi tutularak altı ayda bir defa (her yıl Ocak ve Temmuz ayı
içinde) müdürlük tarafından ilan edilir. Merkezler, ilanı takiben otuz gün
içerisinde taleplerini müdürlüğe iletir, müdürlük de bu talepleri başvuru
bitiminden sonra otuz gün içinde bu Yönetmelik kapsamında değerlendirerek
sonuçlandırır.
c) Cihaz artırımı başvurusunda bulunan merkeze bir defasında en fazla beş
olmak üzere cihaz arttırma izni verilir. Cihaz artırımları en fazla elli'ye
kadar yapılabilir. Elli’nin üzerinde cihazı bulunan mevcut merkezlere cihaz
artırma izni verilmez. Bir bölgede
birden fazla sayıda cihaz artırım başvurusu olması durumunda talepler aşağıda
belirtilen öncelik sırasına göre değerlendirilir:
1) Yirmibeşten az olmak kaydıyla cihaz sayısı düşük olan merkez,
2) Cihaz sayısı yirmibeşten fazla olmak kaydıyla hasta/cihaz oranı yüksek
merkez,
3) Daha önce cihaz artırımı yapmamış merkez,
4) Müstakil binada kurulu merkez.
(2) Birinci fıkradaki sıralamaya göre aynı önceliğe sahip birden fazla
müracaat olması halinde, müracaat edenler arasında en fazla önceliğe sahip olmak
tercih sebebidir. Aynı sayıda önceliğe sahip olanlar arasında noter huzurunda
kura çekilerek hak sahibi belirlenir.
(3) Cihaz artırımı izni alan merkezler aşağıdaki özellikleri taşıyan
cihazları ekleyebilir;
a) İlgili mevzuata ve alınacağı tarihteki standartlara uygun üretilmiş,
orijin ülkede kullanımı devam eden ve üretici veya yetkili temsilci firma
tarafından performans yeterliliği kanıtlanmış olan cihazlar,
b) İkinci el cihazlar için yedi yaşını geçmemiş olan cihazlar.
Merkezlerin taşınması, birleşmesi, devri ve askıya alma
MADDE 22 – (1) Bakanlıkça
belirlenen bölgeler içinde merkezlerin mevcut cihaz kapasiteleri ile taşınma
veya birleşmeleri planlama kapsamı dışında tutulur. Taşınma ve birleşme müdürlük
izni ile yapılır. Bu birleşmelerde toplam cihaz sayısı elli’yi geçemez. Bölge
dışına taşınma ve birleşmeler ise planlama hükümlerine tabidir. Hemodiyaliz
merkezlerine, birleşme ve taşınma durumlarında tadilat, inşaat ve alt yapının
hazırlanması gibi işlemler için müdürlük tarafından en fazla altı aylık süre
verilir.
(2) Merkezlerin devri mümkündür. Devirde merkezi devir alan ve devir eden
gerçek veya tüzel kişiler arasında merkezin devrine ilişkin yapılacak sözleşme
örneği ile devir alana ait belgeler müdürlüğe ibraz edilir. Müdürlükçe devir
alan adına yeni ruhsatname ve faaliyet izni belgesi düzenlenir.
(3) Personel eksikliği, tadilat, ekonomik vb. sebeplerle işletenin kendi
talebi ile merkezin faaliyetini askıya alma talebi halinde müdürlükçe en fazla
altı aylık süre ile faaliyet izni askıya alınabilir. Bu durumda, hastaların
mağdur edilmemesi için müdürlükçe gerekli tedbirler alınır. Süre sonunda
faaliyetine başlamayan merkezin ruhsat ve faaliyet izin belgesi iptal edilir.
ALTINCI BÖLÜM
Diyaliz Merkezlerinde Tıbbî Takip, Tetkik ve
Kontroller
Hastaların diyalize alınma kararı,
hasta raporları ve reçete düzenlenmesi
MADDE 23 – (1) Hastaların
programlı hemodiyaliz yada periton diyalizine alınması için nefroloji uzmanı
tarafından hazırlanmış diyaliz raporunun olması gerekir. Periton diyalizi
raporları sadece nefroloji uzmanı tarafından düzenlenir, hemodiyaliz raporları,
hastanın bulunduğu ilde nefroloji uzmanı bulunmaması durumunda sertifikalı uzman
tabip tarafından da düzenlenebilir.
Raporda hastanın hangi süreyle ve haftada kaç defa hemodiyalize gireceği,
periton diyalizi yapılacak ise uygulanacak periton diyalizi yöntemi, günlük
değişim sayısı, kullanılacak solüsyonların içeriği ve hacmi belirtilir.
(2) Ortaya çıkabilecek acil durumlar hariç hastanın diyaliz ve hastalık
ile ilgili uzmanın düzenlediği tedavide değişiklik yapılamaz.
Hastaların tıbbi takibi, personelin tıbbî kontrolü
MADDE 24 – (1) Merkezde diyaliz
tedavisi gören her hasta için ayrı bir hasta takip dosyası tutulur. Merkezler,
tedavilerini üstlendikleri hastaların bu Yönetmeliğin öngördüğü tetkiklerini
yaptırır ve tedavilerini titizlikle takip eder. Merkezce, diyaliz tedavisi gören
hastaların ayda en az bir defa yapılacak uzman tabip değerlendirmesi ile
nefroloji uzmanı veya sertifikalı uzman tabip tarafından düzenlenecek tedavisi
kaydedilir ve uygulanması sağlanır.
(2) Diyaliz merkezlerinde çalışan personel, işe başlarken ve daha sonra
yılda bir kez rutin olarak HCV antikoru, Hbs Ag ve Hbs Ab, HIV 1+2 antikoru
tayin testleri ve diğer benzer bulaşıcı hastalıklar taramasından geçirilir ve
lazım gelen koruyucu tedbirler alınır, gerektiğinde tedavileri yaptırılır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Merkezlerin İzlenmesi, Denetlenmesi,
Yasaklar, İdarî Yaptırım ve Çeşitli Hükümler
Merkezlerin izlenmesi
MADDE 25 – (1) Merkezler, bilgi
işlem sistemi aracılığıyla günlük olarak kaydettiği hasta ve seans sayılarını,
diyaliz tedavisine yeni başlayan ve başka merkezden gelen hasta sayılarını,
hasta mortalitesini, başka merkeze giden veya diğer renal replasman tedavilerine
geçen hasta sayılarını, Yönetmelik uyarınca yapılması gereken tıbbî tetkiklerin
kayıtlarını ve Bakanlıkça talep edilen diğer bilgileri, Bakanlığın ve müdürlüğün
her an ulaşabileceği şekilde hazır bulundurur.
(2) Merkezler, hemodiyaliz ve periton diyalizi uygulamaları ile ilgili
olarak; Hemodiyaliz Merkezleri Tıbbi Bilgi Formu, Periton Diyalizi Merkezleri
Tıbbi Bilgi Formu, Diyaliz Merkezleri Bilgi Formu ve Diyaliz Hastaları Ölüm
Bilgi Formu’nu her altı ayda bir yazılı veya elektronik ortamda müdürlüğe
bildirir. Müdürlük de bu formları istenildiği zaman Bakanlığa yazılı veya
elektronik ortamda gönderir.
(3) Merkezlerin faaliyetlerine ilişkin ikinci fıkrada belirtilen ve
ihtiyaç duyulan yeni formlar, Diyaliz Bilimsel Danışma Komisyonunun görüşü
alınarak Bakanlıkça düzenlenir ve Bakanlık internet sitesinde yayınlanır.
Müdürlükler, bu formların dışında ayrı form düzenleyemez ve merkezlerden
isteyemezler.
(4) Bakanlık, merkezlerin ve hastaların bilgilerini elektronik ortamda
izleyebileceği bilgi işlem sistemlerini kurabilir. Bu durumda tüm merkezler ve
hastaların bilgileri bu sisteme kaydedilir. İkinci fıkrada belirtilen formlar da
bu sistem üzerinden takip edilebilir.
Merkezlerin denetlenmesi
MADDE 26 – (1) Merkezler;
şikayet veya ihbar üzerine yapılan olağan dışı denetimler hariç olmak üzere
müdürlük tarafından oluşturulan komisyon veya denetleme ekibi vasıtasıyla, Ek-1
ve Ek-2 deki denetim formlarına göre altı ayda bir defa olağan olarak
denetlenir. Denetimlerde tespit edilen eksiklik ve aksaklıkların yine denetim
formunda belirlenen sürelerde giderilmesi merkezden yazılı olarak istenir.
Eksiklik ve uygunsuzlukların belirlenen süre içerisinde giderilmemesi halinde
formda öngörülen idarî yaptırım uygulanır.
(2) Denetleme ekibi, merkezin bulunduğu ilin sağlık müdürü veya
görevlendireceği bir müdür yardımcısı, diyaliz hizmetleri ile ilgili şube
müdürü, kamuda çalışan bir nefroloji uzmanı yoksa sertifikalı uzman tabip olmak
üzere toplam üç kişiden oluşur. Bakanlık lüzumu halinde başka ilden denetim
ekibi görevlendirir.
(3) Merkezlerin tıbbî denetiminde aşağıdaki parametreler değerlendirilir:
a) Yıllık mortalite oranı,
b) Yeni hepatit B ve C bulaş oranları,
c) Kt/V üre değeri veya üre azalma oranı,
ç) Serum albümin düzeyi,
d) Hemoglobin değeri,
e) Serum fosfor düzeyi.
(4) Diyalize yeni alınan hastalar (diyaliz süresi üç aydan kısa olan)
hariç yıllık mortalite oranı % 20’nin üzerinde olan merkez, düzeltici eylemlerin
uygulanması için yazılı olarak uyarılır. Uyarıya rağmen sonraki yıl mortalite
oranı % 20’den fazla olmaya devam eden merkezin yeni hasta alımı durdurulur ve
müdürlük veya Bakanlık tarafından görevlendirilen en az iki nefroloji uzmanı
tarafından merkezde inceleme yapılır. İnceleme sonucu düzenlenecek rapora göre
faaliyeti uygun görülmeyen merkezin faaliyetine son verilerek belgeleri iptal
edilir. Kaza, yangın, deprem, doğal afet durumları hariç yıllık mortalite oranı
% 40’ın üzerinde olan merkezin faaliyetine, Diyaliz Bilimsel Danışma
Komisyonunun görüşü alınarak herhangi bir uyarı yapılmaksızın son verilebilir.
(5) Tıbbi yeterlilik ile ilgili Ek-2 Diyaliz Merkezi Tıbbi Denetim
Formunda belirtilen ölçütler çerçevesinde merkezler denetlenir. Bu denetimde
ilgili formda belirtilen ölçütlerin altı aylık izlemdeki tüm ölçümlerin
ortalaması alınır. Bu ölçütlerden birden fazlası hedefin dışında olan merkez,
düzeltici eylemleri planlaması için yazılı olarak uyarılır. Altı ay sonraki
değerlendirmede iki parametrede yetersizliği devam eden merkezin yeni hasta
alımı üç ay, üç veya daha fazla parametrede yetersizliği devam eden merkezin ise
altı ay süreyle yeni hasta kabulü durdurulur.
(6) Değerlendirmeye alınacak ölçüt ve standartlarda Diyaliz Bilimsel
Danışma Komisyonunun görüşü alınarak Bakanlık tarafından değişiklik yapılabilir.
Müdürlükler belirlenmiş ölçüt ve standartlarda değişiklik yapamazlar.
Yasaklar ve idari yaptırım
MADDE 27 – (1) Bu Yönetmelik
kapsamındaki uygulamalar bakımından yasak olan fiiller ile idarî yaptırımlar şunlardır:
a) Müdürlükten, Yönetmeliğe göre ruhsat ve faaliyet izin belgesi
alınmaksızın diyaliz tedavisi yapmak amacıyla özel yerler açılması yasaktır. Bu
tür yerlerin tespiti halinde valilikçe derhal faaliyetleri durdurularak genel
hükümlere göre işlem yapılır.
b) Merkezlerin Yönetmeliğe aykırı olarak ruhsat ve faaliyete esas olan
bina, cihaz ve personel değişikliği yapmaları halinde denetim formundaki idari
müeyyide uygulanır.
c) Endikasyon dışı diyaliz uygulaması yapan, diyaliz uygulaması için
uygunsuz rapor düzenlenmesini sağlayan merkezlerin, ilk tespitinde üç ay süreyle
faaliyeti durdurulur. Aynı fiillerin tekrarı halinde merkezin faaliyet izin
belgesi iptal edilir. Bu merkezlerin sahipleri bir daha diyaliz merkezi açamaz
veya merkez sahipliği ortağı olamazlar.
ç) Hastalara veya üçüncü kişilere maddi çıkar temin ederek veya etik dışı
diğer yöntemlerle kendisine hasta yönlendiren merkezlerin, birinci tespitte üç
ay, ikinci tespitte altı ay süreyle yeni hasta kabulü yasaklanır. Üçüncüsünde
ruhsat ve faaliyet izni iptal edilir.
d) Hemodiyaliz ve periton diyalizi uygulamaları ile ilgili Yönetmelikte
belirtilen kayıtları düzenli ve kolay ulaşılabilir şekilde tutmayan, gerçeğe
aykırı veya eksik tutan, bilgi formlarını müdürlüğe göndermeyen merkezlere Ek-1
denetim formundaki idari müeyyide uygulanır.
e) Hemodiyaliz çözeltilerinin dilüsyonunda kullanılan suyun Avrupa
Farmakopisinde belirtilen kimyasal ve bakteriyolojik limitlerle uyumlu arıtılmış
su olması gerekir. Bu kapsamda Bakanlıkça yürürlüğe konulan Su Arıtma Sistemi
mevzuatına uygun olmayan suyun kullanıldığının tespiti durumunda, su numunesi
tahlilleri tekrarlanır. Tekrarlanan sonuçlara göre bakteriyolojik açıdan uygun
olmayan su numunesi kullandığı saptanan merkezin faaliyeti mevzuata uygun su
sonucu gelene kadar durdurulur. Endotoksin açısından uygun olmayan su numunesi
kullandığı saptanan merkez bir ay içerisinde endotoksin açısından uygun hale
getirilir. Uygun hale getirilemeyen merkezin, uygun su sonucu gelene kadar yeni
hasta kabulü durdurulur.
f) Herhangi bir sebeple faaliyeti durdurulan veya ruhsat ve faaliyet izin
belgesi iptal edilen merkezlerde tedavi gören hastaların tedavilerinin idamesi
için müdürlük gerekli tedbirleri alır.
Organ ve doku nakli merkezleri ile ilişki
MADDE 28 – (1) Merkezler; programlı olarak diyalize aldıkları
her hastayı organ nakil merkezine başvurması için bilgilendirmek, organ nakli
merkezleri de, nakle uygun hastaları Ulusal Bekleme Listesi’ne kayıt ettirmekle
mükelleftir.
Hasta ve cihaz kayıtları, su
sisteminin kontrolü
MADDE 29 – (1) Merkezde,
diyalize giren, takip edilen hastalar için, tetkik kayıtlarının da yer aldığı
ayrı şahsî takip dosyaları tutulur. Bu kayıtlar, ayrıca bilgisayar ortamında da
tutulabilir. Ayrıca her cihaz için, o cihazla ilgili periyodik teknik bakım ve
onarım bilgilerine ilişkin kayıtlar tutulur.
(2) Merkezler kullandıkları suların, arıtma sonrası örneklerinin üç ayda
bir bakteriyolojik ve altı ayda bir kimyasal analizlerini ilgili mevzuata göre
ruhsatı bulunan özel laboratuvarlarda veya kamuya ait laboratuvarlarda yaptırmak
zorundadır. Bu sonuçların standartlara uygun olduğunu gösterir belge, merkezde
bulundurulur.
Atıkların imhası
MADDE 30 – (1) Kullanılan
diyaliz sarf malzemesinin, diğer tıbbî atıkların insan ve çevre sağlığını
olumsuz etkilemeyecek şekilde, kesici ve delici atıkların da sert plastik
kutularda muhafaza edilmeleri ve imhaları için 22/7/2005 tarihli ve 25883 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine uygun
yöntemlerle merkezden uzaklaştırılması sağlanır. Diyaliz solüsyon bidonları ve
kuru birkarbonat kartuşları tıbbi atık kapsamında değerlendirilmez.
Reuse
MADDE 31 – (1) Reuse uygulaması,
hastanın anlayabileceği şekilde izah edilmek ve hastadan bilgilendirilmiş onay
formu alınmak kaydıyla Bakanlıkça izin verilmiş merkezlerde
yapılır. Bu konudaki başvuruların
değerlendirilmesi Bakanlıkça belirlenen esaslara göre yapılır.
(2) Bakanlık izni olmaksızın reuse uygulaması yaptığı tespit edilen veya
reuse izni olmakla birlikte Bakanlıkça belirlenen esaslara aykırı uygulama yapan
merkezin üç ay süre ile yeni hasta kabulü durdurulur.
Ev hemodiyalizi
MADDE 32 – (1) Merkezler
hastanın talebi ve yazılı onayı ile tıbbi kontrollerini de yapmak kaydıyla
hastanın evinde diyaliz uygulamasını yapabilir. Ev hemodiyalizi uygulanacak her
hasta için Diyaliz Merkezleri Başvuru Değerlendirme Komisyonundan uygunluk onayı
alınır. Bu uygulama için her hastaya bir cihaz tahsis edilir. Ev hemodiyalizi
uygulamasının esas ve usulleri Bakanlıkça belirlenerek yayımlanır.
Tatil diyalizi
MADDE 33 – (1) Merkezler diyaliz
hastalarına tatil dönemi olarak kabul edilen Haziran ayından başlayarak Eylül
ayı sonuna kadar, su sistemi kapasitelerinin yeterli olması ve Yönetmeliğin 11
inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine uygun olması kaydıyla merkeze 21
inci maddenin üçüncü fıkrasına uygun cihaz eklemek suretiyle hizmet verebilir.
Tatil diyalizi için cihaz artırmadaki bölgesel hedef doluluk oranı üç olarak
kabul edilir.
(2) Bu durumdaki merkezler için her tedavi seansı için bulundurulması
gereken 13 üncü maddedeki personel şartına uygunluk aranır. Merkez, bu durumu
bir dilekçe ile müdürlüğe bildirmekle yükümlüdür.
(3) Bu maddeye göre faaliyet gösterecek merkez, faaliyet izin belgesi
yenilenmeden faaliyetine devam eder.
(4) Tatil diyalizi kapsamında olan iller Bakanlıkça belirlenerek,
Bakanlık internet sayfasında duyurulur.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Eğitim Merkezleri, Eğitim ve Sertifikalandırma
Eğitim merkezleri
MADDE 34 – (1) Diyaliz
merkezlerinde görev alacak iç hastalıkları uzmanı, çocuk sağlığı ve hastalıkları
uzmanı, tabip ve hemşireler ile bu merkezlerin tıbbî denetimlerinde görev alacak
personelin eğitimleri, ikinci fıkrada belirtilen şartları haiz ve Bakanlıkça
eğitim vermek üzere yetkilendirilmiş diyaliz merkezlerince yürütülür.
(2) Nefroloji yan dal uzmanlık eğitimi verme yetkisi olan tıp fakülteleri
ile Bakanlığa ait eğitim ve araştırma hastanelerine aşağıdaki şartları taşıması
halinde Bakanlıkça eğitim yetkisi verilir.
a) Hemodiyaliz ve periton diyalizi
konusunda eğitim ile yetkilendirilecek merkezlerin bu Yönetmelikte öngörülen
merkez şartlarını taşıması ve ilgili müdürlükçe düzenlenmiş faaliyet izin
belgesi,
b) Merkezin kurulu olduğu hastanede teorik eğitime imkân sağlayacak bir
toplantı salonu veya derslikle birlikte gerekli eğitim materyali,
c) Hemodiyaliz merkezlerinin aktif olarak kullanılmakta olan en az on
adet, pediatrik hemodiyaliz merkezlerinin beş adet hemodiyaliz cihazı, periton
diyalizi eğitimi yetkisi verilecek merkezin ise izlemde olan en az otuz hastası,
ç) Vereceği eğitimin niteliğine göre en az bir yıldır hemodiyaliz veya
periton diyalizi uygulaması,
d) Eğitim yetkisi verilecek merkezlerin yılda en az iki defa eğitim
programı açma ve bu programların her birisi için en az bir uzman tabip, iki
pratisyen tabip ve iki hemşire olmak üzere toplam on personeli eğitime alma
kapasite ve yeterliliği,
bulunur.
(3) Diyaliz eğitim merkezi olarak yetkilendirilmeyi talep eden merkez;
eğitim sorumluluğunu üstlenecek nefroloji uzmanının ve diğer eğiticilerin isim
ve unvanlarını, birinci
fıkrada sayılan uzman tabip, tabip ve hemşirelere
yönelik olarak bir yıl içerisinde kaç dönem kurs düzenleyeceğini, her eğitim
döneminde kaç uzman tabip, tabip ve hemşireye eğitim verilebileceğini, eğitim
yeri ve eğitim materyallerini haiz olduğunu bildiren yazıları ile Bakanlığa
başvurur.
(4) Başvurular Diyaliz Bilimsel Danışma Komisyonunun görüşü alınarak
değerlendirilir, bu Yönetmelikte öngörülen şartları taşıyan diyaliz merkezlerine
Bakanlıkça eğitim yetkisi verilir ve buna dair yetki belgesi düzenlenir. Yetki
belgesi düzenlenen eğitim merkezleri Bakanlık internet sitesinde yayınlanır.
Nefroloji yan dal uzmanlık eğitimi verme yetkisini kaybeden merkezin, diyaliz
eğitim verme yetki belgesi altı ay içerisinde iptal edilir.
Diyaliz eğitimine alınacak
personel
MADDE 35 – (1) Hemodiyaliz
eğitimine aşağıdaki sıralamaya göre;
a) Kamu veya özel hemodiyaliz merkezlerinde çalışan,
b) Yeni açılacak hemodiyaliz merkezlerinde çalışacağı müdürlük tarafından
bildirilen,
c) Herhangi bir resmî veya özel kurum ve kuruluşta çalışmayan,
ç) Diyaliz merkezlerinin denetimlerinde yer alacak,
d) Kamuda diyaliz merkezi dışında görevli,
iç hastalıkları uzmanı, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, tabip ve
hemşire unvanını haiz kişiler başvurabilir.
(2) Periton diyaliz eğitimine aşağıdaki sıralamaya göre;
a) Kamu veya özel periton diyaliz merkezlerinde çalışan,
b) Yeni açılacak periton diyaliz merkezlerinde çalışacağı müdürlük
tarafından bildirilen,
c) Herhangi bir resmî veya özel kurum ve kuruluşta çalışmayan,
ç) Kamuda diyaliz merkezi dışında görevli,
hemşire unvanını haiz kişiler
başvurabilir.
(3) Diyaliz eğitim başvurusu yapan kamu personelinden ihtiyaç halinde
Bakanlığın uygun göreceği diyaliz merkezlerinde iki yıl süre ile görev yapmayı
kabul ettiklerine ilişkin taahhütname alınır ve müdürlüğün uygun görüşü aranır.
Taahhüt süresinden önce kamudan istifa eden personelden eğitim süresi boyunca
kendisine ödenen maaş, döner sermaye, harcırah vb. ödemeler geri alınır. Bu
ödemelerin tahsiline kadar sertifika geçersiz sayılır.
(4) Eğitim başvurularında, ihtiyacın önceliği göz önüne alınarak eğitim
planlaması yapılır.
(5) Eğitime alınan personel;
a) Eğitim gördüğü kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenen usûl ve
esaslara uyar.
b) Eğitim merkezinin günlük mesai saatleri dışında ve aldığı eğitim
dışında bir görevde çalıştırılamaz. Ayrıca eğitim süresi içerisinde adına eğitim
gördüğü merkez de dahil başka bir merkezde görev yapamaz.
c) Eğitime alınan personel, hukuken kabul edilebilir mazeret hallerinde
toplam eğitim süresinin 1/6 oranını geçmemek kaydı ile eğitime ara verdikleri
süre kadar eğitim programına eklenerek eğitimleri tamamlatılır. Kursiyer,
belirlenen oran üzerinde eğitime devam etmemesi halinde eğitim programı iptal
edilerek başarısız sayılır.
Başvuru
MADDE 36 – (1) Eğitim
başvuruları, Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında ilgili müdürlüğe yapılır ve
en geç Şubat, Mayıs, Ağustos ve Kasım aylarının ilk haftası içinde Müdürlükçe
toplu olarak Bakanlığa bildirilir. Yönetmelikteki şartlara uygun olmayan
başvurular, müdürlükçe Bakanlığa iletilmeksizin gerekçesi belirtilerek
sahiplerine iade edilir.
(2) Başvurular, takip eden bir ay içerisinde Bakanlıkça değerlendirilir
ve eğitim programına alınan personel, müdürlüklere ve diyaliz eğitim
merkezlerine bildirilir. Diyaliz eğitimleri tabipler için her yıl Ocak ve Temmuz
aylarında, uzman tabipler ve hemşireler için her yıl Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim
aylarında başlayacak şekilde işlemler tamamlanır.
(3) Başvurular sadece o dönem için geçerli olup, eğitim planlamalarında
önceki dönem yapılan başvurular değerlendirmeye alınmaz. Başvurusu
değerlendirmeye alınmayan personel,
tekrar eğitim almak istediği takdirde, sonraki her
bir eğitim dönemi için başvurusunu yenilemek istediğine dair dilekçeyi, alacağı
eğitimin niteliğine göre Hemodiyaliz Merkezleri Eğitim Bilgi Formu (Ek–7) veya
Periton Diyaliz Merkezleri Eğitim Bilgi Formunu (Ek–8) ekleyerek, belirlenen
tarihlerde müdürlüğe verir; ancak diğer başvuru evrakları tekrar düzenlenmez.
(4) Diyaliz eğitim başvuruları,
Ek–9 daki belgeler ile ilgili müdürlüğe yapılır. Müdürlük tarafından başvurusu
uygun olanların kimlik bilgileri ve çalıştığı kurumunun belirtildiği liste
başvuru dönemlerinde Bakanlığa intikal ettirilir. Eğitime başvuran personelin
evrakları daha sonraki işlemlere esas olmak üzere müdürlükte muhafaza edilir.
Eğitim müfredatı ve sınav
MADDE 37 – (1) Diyaliz merkezi
personelinin eğitimi, uzman tabip,
tabip ve hemşireler için ayrı ayrı olmak üzere, Ek-10 da düzenlenmiştir.
Müfredat çerçevesinde eğitim süreleri uzman tabipler için üç ay, tabipler için
altı ay, hemşireler için üç aydır.
(2) Eğitim merkezlerinde oluşturulacak sınav komisyonları, biri eğitim
merkezi dışındaki kurumdan olmak üzere üç nefroloji uzmanından oluşur.
(3) Sınav komisyonlarının teşkilinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Pediatrik diyaliz merkezlerinde görev yapmak üzere diyaliz eğitimi
alanların sınav komisyonunda en az bir çocuk nefrolojisi uzmanı bulunur.
b) Diyaliz hemşireliği sınavlarında, eğitim merkezinin sorumlu hemşiresi
de üye olarak yer alır.
(4) Eğitim merkezlerinde verilen eğitimler sonunda teorik ve pratik sınav
olmak üzere, iki aşamalı sınav yapılır. Adayların, sınavın her aşamasından yüz
üzerinden en az altmış puan almaları gerekir. Sınav sonucu, pratik ve teorik
sınavların ortalaması alınarak belirlenir.
(5) Eğitim merkezi, her eğitim dönemi sonunda bir ayı geçmemek üzere
sınav açar, sınav tarihlerini sertifikasyon eğitimi verdiği personele duyurur.
(6) Eğitim merkezlerinde eğitim gören personel, eğitimin bittiği tarihten
itibaren bir yıl içerisinde toplam üç defa sınava girebilir. Bu sınavlarda
başarılı olamayanlar tekrar sertifika eğitimine başvurabilir.
(7) Aynı ilde bulunan eğitim merkezleri, sınavları müşterek olarak
yapabilir.
Sertifikalandırma
MADDE 38 – (1) Diyaliz eğitim
merkezlerinde yapılacak sınavlar sonucunda düzenlenen sınav komisyonu raporu,
eğitime alınan personelin kursa başlayış ve kurstan ayrılış evrakı eğitim
merkezince müdürlüğe gönderilir. Başarılı olanlara ilgili müdürlükçe Ek 11 deki;
a) Tabipler için, hemodiyaliz tabipliği sertifikası,
b) İç hastalıkları uzmanı ile çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı için,
hemodiyaliz uzman tabipliği sertifikası,
c) Hemodiyaliz eğitimi almış hemşireler için, hemodiyaliz hemşireliği
sertifikası,
d) Periton diyaliz eğitimi almış hemşireler için, periton diyaliz
hemşireliği sertifikası,
düzenlenir.
(2) Müdürlükçe düzenlenecek sertifikalar için liste halinde Bakanlıktan
sertifika numarası talep edilir. Bakanlıkça sertifika numaraları belirlenerek
müdürlüğe bildirilir.
(3) Yabancı ülke vatandaşı olarak diyaliz eğitimi talebinde bulunup,
sağlık alanında işbirliği anlaşmaları çerçevesinde bu eğitime alınan uzman
tabip, tabip ve hemşirelere sadece eğitim gördüğü yerden katılım yazısı
verilebilir, sertifika düzenlenmez.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Resertifikasyon Değerlendirmesi
Resertifikasyon değerlendirmesi
MADDE 39 – (1) Diyaliz
sertifikalarının geçerlilik süresi düzenlenme tarihinden itibaren yedi yıldır.
Sertifika sahipleri, bu sürenin sonunda resertifikasyon değerlendirmesine tabi
tutulur. Sertifika sahibi, sertifikasının geçerlilik süresinin bitimine altı ay
kala Ek–12 deki Resertifikasyon Başvuru Formu, sertifika örneği ve sürekli
mesleki eğitim faaliyetlerine katıldıklarını gösteren belgeler ile ikamet ettiği
ildeki müdürlüğe başvurur. Başvurularla ilgili diğer hususlarda müdürlük ve
Bakanlıkça 36 ncı maddedeki usule göre işlem yapılır.
(2) Resertifikasyon
değerlendirmesi, sürekli mesleki eğitim için bilimsel toplantılara katılım puanı
ve resertifikasyon sınavından oluşur. Resertifikasyon değerlendirmesi Bakanlıkça
yetkilendirilen eğitim merkezleri tarafından yapılır.
(3) Eğitim merkezinde, üç nefroloji uzmanından oluşturulacak
Resertifikasyon Değerlendirme Komisyonu kurulur. Komisyon tarafından adayın
mesleki eğitim toplantılarına katılım puanı belirlenir ve aday sınava alınır.
Diyaliz hemşireliği resertifikasyon sınavlarında, eğitim merkezinin sorumlu
hemşiresi de komisyonda üye olarak yer alır. Pediatrik diyaliz merkezlerinde
görev yapmak üzere diyaliz sertifikası almış olanların resertifikasyon
değerlendirmesinde, komisyonda en az
bir çocuk nefroloji uzmanı bulunur.
(4) Resertifikasyon değerlendirmesi için görevlendirilen diyaliz eğitim
merkezinde komisyon teşkili için yeterli üye bulunmaması halinde, en yakın
eğitim merkezinden komisyon üyesi talebinde bulunulur.
(5) Diyaliz sertifikası olup nefroloji/diyaliz alanında üniversite veya
Bakanlık eğitim ve araştırma hastanelerinde öğretim üyesi veya öğretim elemanı
olanlar ya da daha önce bu görevleri yapmış olanlar, bu durumlarını
belgelendirmek kaydıyla resertifikasyon değerlendirmesinden muaf tutulur.
Sürekli mesleki eğitim
MADDE 40 – (1) Sürekli mesleki
eğitim, böbrek hastalıkları ve diyaliz tedavileri ile ilgili yurt içi ve yurt
dışında düzenlenen kongre, konferans, sempozyum, seminer, kurs gibi bilimsel
toplantılara katılımı ve bunların belgelendirilmesini kapsar. Bilimsel faaliyete
katılımın, sertifika düzenleme tarihinden sonraki yedi yıllık süre içerisinde
gerçekleşmiş olması şartı aranır. Mesleki eğitim ile ilgili belgeler bilimsel
toplantının tarihini, başlığını, düzenleyicisini, toplam süresini ve
katılımcının adı ve soyadını içerir. Belgelendirilmeyen veya böbrek hastalıkları
ve diyaliz dışı konularda yapılan bilimsel toplantılara katılım, resertifikasyon
değerlendirmesinde dikkate alınmaz.
(2) Resertifikasyon değerlendirmesine dahil edilecek yurt içi ve yurt
dışı sürekli mesleki eğitim toplantılarının listesi her yıl için Diyaliz
Bilimsel Danışma Komisyonunun görüşü alınarak Bakanlık internet sitesinde ilan
edilir.
(3) Mesleki eğitim toplantılarının iştirak edilen her saati bir puan
olarak değerlendirilir. Resertifikasyon değerlendirmesinde otuz puanın
üzerindeki mesleki eğitim puanı dikkate alınmaz.
Resertifikasyon sınavı ve
belgelendirme
MADDE 41 – (1) Resertifikasyon
sınavı, diyaliz eğitim merkezleri tarafından yazılı test usulünde yapılır. Sınav
yüz puan üzerinden değerlendirilir ve ellinin altında puan alan başarısız
sayılır. Sürekli mesleki eğitim puanı ile resertifikasyon sınav puanının
toplamı, resertifikasyon puanı olarak esas alınır. Resertifikasyon puanı en az
altmışbeş olanlar resertifikasyona hak kazanırlar. Sertifika sahiplerine üst
üste olmak üzere en fazla üç kez sınav hakkı verilir.
(2) Resertifikasyon değerlendirme sonucu eğitim merkezleri tarafından
müdürlüğe bildirilir. Başarılı olanların sertifikaları üzerine, eğitim
merkezinin bulunduğu müdürlükçe resertifikasyon değerlendirme tarihinden geçerli
olmak üzere sertifikanın yedi yıl süre ile uzatıldığını belirten şerh yazılır.
Bu şekilde geçerlilik süresi uzatılan sertifikalar müdürlükçe liste halinde
Bakanlığa bildirilir.
(3) Başarısız olunan resertifikasyon değerlendirmesinden sonra iştirak
edilecek mesleki eğitim toplantıları ile ilgili belgeler diğer resertifikasyon
değerlendirmesine eklenebilir.
(4) Üst üste üç kez, resertifikasyon değerlendirmesi için başvuru
yapmayanlar veya resertifikasyon değerlendirmesinde başarısız olanların
sertifikaları hükümsüz sayılır. Sertifikası hükümsüz sayılanlar Bakanlık
kayıtlarına alınarak, internet sitesinde duyurulur.
ONUNCU BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 42 – (1) 8/5/2005 tarihli
ve 25809 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Diyaliz Merkezleri Hakkında
Yönetmelik,
(2) 28/2/2009 tarihli ve 27155 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Diyaliz
Sertifikalarının Resertifikasyonu Hakkında Tebliğ,
yürürlükten kaldırılmıştır.
Açılmış merkezlerin uyumu ve
muafiyet
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ruhsatname/açılma izni almış olan
merkezler, Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç altı ay
içerisinde, bina, fizikî şartlar ve cihaz sayıları haricinde bu Yönetmeliğe
uygunluklarını sağlamak ve yeni ruhsatname ve faaliyet izin belgesi almak
zorundadır. Bu süre sonunda yeni ruhsatname ve faaliyet izin belgesi
başvurusunda bulunmayan merkezlerin faaliyetleri valilikçe durdurularak
belgeleri iptal edilir.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğünden önce ilgili mevzuatına göre Bakanlıktan
ön izin almış özel hastanelerden ön izin projesinde diyaliz merkezi yer alan ve
bu merkez için yatırım yapmış olanlar Yönetmeliğin planlama hükümlerinden
muaftır.
Eğitimle ilgili muafiyetler
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süresince
resertifikasyon değerlendirmesi yalnızca sınav puanına göre yapılır ve sınavda
en az altmışbeş puan alan uzman tabip, tabip ve hemşireler resertifikasyona hak
kazanırlar.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğünden önce Bakanlıkça yapılan resertifikasyon
sınavına başvurmayan veya sınavda başarısız olan sertifika sahipleri, bu
Yönetmeliğin yürürlüğünden itibaren yapılacak ilk iki resertifikasyon sınavından
birinde başarılı olmaları halinde resertifikasyona hak kazanır.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğünden önce eğitim merkezi olarak
yetkilendirilmiş merkezlerin iki yıl süre ile yetkileri devam eder.
Yürürlük
MADDE 43 – (1) Bu Yönetmelik
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 44 – (1) Bu Yönetmelik
hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
|