BÖBREK NAKLİ SONRASI YAŞAM
5.09.2015 10:45:54
BÖBREK NAKLİ SONRASI YAŞAM
Böbrek nakli olduktan sonra hastanın toplumsal yaşama dönmesi,normal aile ve ev hayatı sürmesi,daha önceden yaptığı işe dönmesi mümkündür.Böbrek naklinden sonra eve dönüş günü geldiğinde hastalar genellikle çok mutludur;çünkü nakil olmadan önce o evde yaşadığı bütün sıkıntılardan kurtulmuş,artık etrafındaki diğer insanlar kadar kendiside sağlıklıdır.Sağlıklı bir insanın yapabileceği her şeyi bir süre sonra kendisi de yapabilecektir.Fakat bu dönüşün hemen ardından bazı hastalarda birkaç gün veya hafta sürebilen derin bir “boşluk hissi”, mutsuzluk ve depresyon dönemi gelebilir.Görünürde hiçbir sebep yokken ortaya çıkan bu problem(bazen ağlama nöbetleri şeklinde)normaldir.Ancak bu problem kendiliğinden düzelmiyor ve hasta gittikçe kötüleşiyorsa organ nakli ekibine haber veriniz.
Böbrek naklinden yaklaşık 3 ay sonra hastalar eski ve hastalık öncesi yaşamlarına geri dönerler.Nakilden dolayı yaşamlarını etkileyecek olası sorunlara rağmen,normal bir yaşam tarzına yeniden kavuşurlar,çalışırlar,evlenebilirler,çocuk sahibi olabilirler ve toplumda faydalı bir rol oynarlar.Ancak naklin ilk aylarında özellikle enfeksiyon hastalıklarından korunmak için hasta kısıtlı bir hayat sürdürmek zorundadır,bu sebeple uyulması gereken bazı kurallar vardır.Yeni sosyal yaşamınızda şunlara dikkat etmelisiniz:
1)İlk 3 ay lokanta, sinema, tiyatro, otobüs, tren, kahvehane, nişan, düğün, sünnet düğünü, cami, alışveriş merkezleri gibi halka açık ve kalabalık yerlere gitmeyiniz.
2)İlk 3 ayda bir odada 2 veya daha fazla kişi olduğunda mutlaka maske takınız.
3)Ellerinizi sık sık yıkayınız,vücut ve ağız temizliğine mutlaka dikkat ediniz.
4)Kedi, köpek, kuş gibi evcil hayvanlar beslemeyiniz;bahçe ve bitkilerle doktor izin verinceye kadar uğraşmayınız.
5)İlk 1 ay kesinlikle araba kullanmayınız.
6)Sigara içmeyiniz.
7)Alkolden uzak durunuz.
8)Öğrenciyseniz okula gidebilirsiniz;ancak okular,fabrikalar gibi kalabalık yerlerde grip gibi enfeksiyon hastalıklarına yakalanma ihtimalinizin yüksek olduğunu unutmayınız.
9)Kış mevsiminde korunmaya dikkat ediniz.
10)Nakilden sonra seyahat etmenizde sakınca yoktur ancak uzun mesafeli gezilerden önce doktorunuza danışmalı yanınıza yeterince ilaç almalı,sizi ve hastalığınızı tanıtan bir kart veya rapor bulundurmalı ve gittiğiniz yerde karşılaşacağınız bir problem olduğunda başvurabileceğiniz nakil merkezi veya doktorun adres ve telefonunu önceden kaydediniz.
11)Ameliyattan 3 ay sonra işinize dönebilirsiniz.Ancak yaptığınız iş konusunda doktorunuza bilgi veriniz,uygun bulmazsa iş değişikliği yapabilirsiniz.
Şunu unutmayınız ki; konuya ve hastalığınızla ilgili olarak gelişigüzel kişilerin bilgilerine itibar etmeyiniz.Sorunlarınızı doktorunuz ve hemşirenizle açık-seçik olarak konuşunuz ve onların tavsiyelerine uyunuz.
BÖBREK NAKLİ SONRASI BESLENME
Sağlıklı ve dengeli bir beslenme sizin iyileşme sürecinize yardım edecektir.Öte yandan yeni ve normal bir hayata kavuşmak iştah üzerinde olumlu etki yapar,aynı zamanda kortizon ilaçları da(deltacortil, prednol, codelton vb)durumlar iştahınızı artırır.Bu nedenle çoğu kez hastalar nakil olduktan sonra iştahları arttığından çok yemek yemelerine bağlı olarak kilo alırlar ve alınan bu kilolar sağlığınız için sorun teşkil eder.Bunu önlemek için beslenme uzmanına(diyetisyene)danışınız.
Böbrek nakli olduktan sonra beslenmenizde şunlara dikkat etmelisiniz:
1)Her gün tartılın ve kaydediniz.
2)İştahınızı frenlemeye çalışmalısınız.Bunun için sofralarınızı basit ve sade hazırlayınız,yemeklerinizi küçük tabaklara koyup lokmalarınızı uzun süre çiğneyiniz,yemek sırasında su veya düşük kalorili içecekler içiniz.
3)Yemeklerinizi doktorunuzun aksini söylemedikçe az tuzlu pişirin.Kullandığınız kortizon ilaçlarının bir yan etkisi de vücudunuzun tuz depolamasına neden olmasıdır.bu durum vücudun su tutmasına ve tansiyonunuzun yükselmesine sebep olabilir.Bu yüzden tuz alımını kısıtlamalısınız.Bunun için:
a)Yemeklerinizi az tuzlu pişiriniz.
b)Pişmiş yemeğe tuz eklemeyiniz.
c)Cips, çerez, kuruyemiş gibi tuzlu gıdalardan uzak durunuz.
d)Konserve ve hazır yemeklerden kaçının çünkü bunlar çok fazla tuz içerir
4)Yemeklerinizi zeytinyağı, ayçiçek yağı, mısır özü yağı gibi sıvı yağlarla pişiriniz ve katı yağlardan(margarin gibi) uzak durunuz.
5)Kızartma yerine ızgara, teflon tavada yağsız pişirme, buharda pişirme gibi yöntemleri kullanınız. Mümkün olduğunca az ekmek tüketiniz.Temizliğinden emin olmadığınız yerlerde yemek yemeyiniz.
6)Etsiz sebze yemekleri, az sıvı yağlı veya yağsız salatalar istenildiği kadar tüketilebilir. Derisi alınmış tavuk,hindi ve balığı serbestçe tüketebilir ancak kırmızı et mümkün olduğunca çok az tüketmelisiniz.
7)Az yağlı süt, az yağlı ve tuzu alınmış peynir yenilebilir. Yumurta haftada 2 gün yenmelidir.
8)Pastörize olmayan sütten yapılmış peynir yemeyin, küflü peynirlerden kaçının.
9)Süt, peynir, yağ ve yoğurt gibi ürünleri her seferde az miktarda satın alın; böylece onları taze tüketmiş olursunuz.
10)Marul gibi çiğ sebzeleri yemeyiniz.
11)Sebzeleri düdüklü tencerede pişirerek hem onların vitaminlerini korur hem de enerjiden ve zamandan tasarruf edersiniz.
12)Her zaman taze meyve yiyin ve onları her defasında iyice yıkayıp, soyunuz.
13)Öğün aralarında acıktığınızda biraz meyve ve sebze yiyin asla öğün aralarını kek ve bisküvi gibi gıdalarla geçiştirmeyiniz.
14)Bal, çikolata, reçel, marmelat ve pasta gibi çok fazla şeker içeren gıdalar kan şekeri yüksek olan(diyabetik)hastalara kesinlikle yasaktır. Kan şekeri normal olanlar da çok fazla tüketmemeye dikkat etmelidirler.
15)Her gün yaklaşık 3 lt. sıvı almaya çalışınız. bu,böbrekleriniz için yararlıdır ve vücudunuzdan zararlı atıkların atılmasına yardımcı olur.Şişe suyu, taze sıkılmış meyve suları, bitki çayları, az yağlı pastörize süt günlük sıvı alımı için uygun seçeneklerdir.
BÖBREK NAKLİ SONRASI EGZERSİZ VE SPOR
Nakil sonrası yapılan düzenli egzersiz,spor gibi fiziki aktiviteler hem vücudu hem de ruhu canlardır.Yapılan egzersizlerle hem aldığınız kiloları yakar hem de zaman geçirmiş olursunuz.Uzun bir hastalık dönemiyle güçsüzleşen kaslarınızı güçlendirmek için günlük egzersiz yapmanız önemlidir. Egzersize başlamak için böbrek naklinden sonra en az 6 hafta beklemeniz gerekir.
Egzersiz ve spor yapmaya başlamadan önce:
1)Doktorunuza size uygun iyi egzersizin ne olduğunu ve ne zaman başlamanız gerektiğini sorun.
2)Yavaş yavaş başlayıp giderek egzersiz miktarını artırınız.
3)Çok soğuk ve çok sıcak ortamlarda egzersiz yapmayınız.
4)Egzersiz yaparken pamuklu ve teri emen giysileri tercih ediniz.
5)En iyi egzersiz yürümedir. Özellikle güzel ve temiz havalarda yapılan yürüyüşler sizin daha iyi uyumanızı, bağırsaklarınızın daha iyi çalışmasını sağlar.
6)Merdiven çıkmak da egzersize başlamanın iyi bir yoludur; fakat aşırıya kaçmamaya özen gösteriniz ve yorulur yorulmaz dinlenin.Asansör yerine merdivenleri kullanınız.
7)Vücudunuza darbe gelebilecek futbol, voleybol, basketbol, tenis, judo… vb. sporları kesinlikle yapmayınız,ayrıca ağırlık kaldırarak vücut geliştirme çalışmaları yapılmasıda yanlış ve sakıncalıdır.
!!!Egzersiz sırasında aşağıda belirtilen durumlardan biriyle karşılaşma halinde,doktorunuz tekrar izin verinceye kadar egzersizleri durdurun veya erteleyin:
a)Göğsünüzde, boynunuzda ya da çenenizde ağrı veya basınç hissederseniz
b)Uykusuzlukla bağlantısı olmayan aşırı yorgunluk
c)Birden başlayan nefes darlığı
d)Egzersiz sırasında veya sonrasında oluşan baş dönmesi, sersemlik hissi
e)Nakil sonrası ortaya çıkan, egzersiz sırasında veya sonrasında görülen sürekli hızlı veya düzensiz nabız durumlarında derhal egzersizi durdurunuz.
!!!Egzersiz ve spor yapmadaki amacınızın ilaçlara bağlı oluşan kas ve iskelet sistemini ilgilendiren yan etkileri(kemik erimesi gibi) en aza indirmek,fazla kiloları vermek,tansiyonu düşürmek,psikolojik rahatlama sağlamak olduğunu unutmayınız ve egzersize bağlı bir sorun ortaya çıktığında doktorunuza mutlaka danışınız.
NAKİL SONRASI CİNSEL YAŞAM VE HAMİLELİK
Böbrek naklinden genellikle birkaç ay sonra kendinizi yeteri kadar iyi hissettiğinizde cinsel faaliyetlerinize tekrar başlayabilirsiniz.
Cinsel yaşamınızda nakil sonrası dikkat etmeniz gereken noktalar şunlardır:
1)Nakilden sonra ilk 6 hafta cinsel ilişkide bulunmamalısınız. Bu süre sonunda doktorunuzla görüştükten sonra normal cinsel yaşamınıza dönebilirsiniz.
2)Eşlerden birinde akıntılı bir hastalık varsa mutlaka prezervatif(kondom, kılıf)kullanılmalı ve tedavi için doktora başvurulmalıdır.
3)Soğuk algınlığı veya herpes (uçuk) gibi bir enfeksiyona sahip olmadığı sürece birini öpmek sorun yaratmaz. Her iki tarafın da cinsel birleşmeden önce ve sonra su ve sabunla iyice yıkamaları önerilir.
4)Nakilden birkaç ay sonra kadınların çoğunun adet kanamaları normale döner. Bazılarında ise nakil sonrası adet bozuklukları, az veya çok adet görme, düzensiz adet görme gibi şikayetler olabilir. Bunun için kadın doğum doktoruna başvurulmalıdır.
5)Adet döneminde hastalar vücut temizliğine çok daha dikkat etmelidir; çünkü enfeksiyona daha açık bir dönemdedirler. Bunu önlemenin yolu petlerini çok sık değiştirmelidirler(yaklaşık 2-4saat aralıklarla).Şunu unutmayınız ki kan mikropların üremesi için çok ideal bir ortamdır. Kadınlar genital bölgelerini saf sabunla sıkça yıkamalı ve içeriğini bilmediği kozmetik ürünleri asla kullanmamalıdır.
6)Nakilden sonra çok ciddi bir problemde adet kanamalarının normale dönmesiyle, yumurtlamanın da normale dönmesidir; bu durum istenmeyen gebeliklere neden olabilir. Bağışıklığı baskılayıcı ilaçların bazıları doğum kontrol haplarının etkinliğini azaltması ve doğum kontrol haplarının kalp-damar sisteminde problemlere yol açabilmesi, tansiyon problemi olan hastalarda önerilmemesinden dolayı nakil olan hastalarda pek tavsiye edilmez. Rahim içi araçlar(spiral gibi)enfeksiyona neden olabileceği için önerilmez. Prezervatif hem enfeksiyonu hem de istenmeyen gebelikleri önlemenin en iyi yoludur.
7)Böbrek nakli olduktan sonra isteyen kadın ve erkek çocuk sahibi olabilir; ancak kadınların naklin üzerinden 2 yıl geçmeden hamile kalmaları uygun değildir. Hamile kalmadan önce mutlaka doktorunuza danışınız.
!!!Unutmayınız ki cinsel problemler her insanın karşılaşabileceği sorunlardır.Lütfen doktorunuzdan size zaman ayırmasını isteyerek bu tip problemlerinizi iletiniz ve çözüm talep ediniz.
NAKİL SONRASI CİLT BAKIMI
Deri, vücudu her türlü zararlı dış etkilerden koruyan bir örtüdür. Bu nedenle bakımına dikkat edilmeli, kesik ve yaralanmalardan mümkün olduğunca sakınmaya özen göstermelisiniz.
Kaynak : ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ORGAN NAKİL MERKEZİ
Yorumlarınız
Haberin okunma sayısı :
2816
Önemli not: diyalizmerkezleri.org, siteye alınan haberlerin içeriği hakkında sorumluluk kabul etmez. Haberi orjinal kaynağından yargı yolu ya da karşılıklı rıza sonucu kaldırtmışsanız, sitemize başvurarak haberin sitemiz içeriğinden de kaldırılmasını sağlayabilirsiniz. Haberlerde gizli reklam bulunması olasılığı vardır.
Diğer Haberler